ERROR ON ROUTE 96Boekenval?Zo’n tien jaar geleden werd er getwijfeld aan het voortbestaan van het boek. Toen begonnen de eerste PC’s in de huiskamer op te duiken, terwijl op de achtergrond de tweede generatie cd-spelers zijn werk deed. Cultuurpessimisten zagen er de definitieve bevestiging van het post-modernisme in: het boek had afgedaan, de nieuwe media kwamen er aan. Het was nog maar een kwestie van tijd, want de PC’s waren nog niet krachtig genoeg en de floppy’s nog te krap bemeten. Maar binnen een paar jaar zou geen scholier zijn lijst nog in the flesh afwerken. De toespraak tot de Hoofden van Lebak zou ons voortaan toeschetteren vanaf het scherm. Natuurlijk liep het anders, want pessimistische cultuur-filosofen krijgen gelukkig zelden gelijk. Inmiddels heeft de PC ruimschoots het vermogen gekregen dat nodig werd geacht voor digitale boeken, en de cd is geïntegreerd in het geheel. En inderdaad, het gaat slecht met de boekenbranche—dat ging het tien jaar geleden ook al, maar in die tien jaar is er in Utrecht wel tenminste één kwaliteitsboekhandel bijgekomen. Een boek als ding laat zich nu eenmaal niet zo snel vervangen door een disk of een aansluiting op het Internet. Het ding kan je voelen, doorbladeren, lezen, en heel belangrijk: ruiken. Bovendien: een boek vervult niet alleen een zintuigelijke behoefte, het vult ook domweg een zeker volume. Als je de keuze hebt tussen een klinisch cd-doosje en een in leer gebonden band, goud op snee, met leeslint, dan is de keuze toch snel gemaakt. Voor de prijs hoef je het niet te laten. En wat hebben die nieuwe media ons dan wel gebracht? Een paar grote programma’s die soms wel handig zijn, het Internet met zijn overdaad aan non-informatie en vooral spelletjes, heel veel spelletjes. Maar wát voor spelletjes? Doom bijvoorbeeld, een elektronische variant op een spelletje dat ik met mijn vriendjes placht te spelen toen ik een jaar of zeven was. Wij noemden dat ‘cowboytje en indiaantje’, en het was bar spannend— toen we een jaar of zeven waren. Of Flight Simulator. Toegegeven, het ziet er heel mooi uit allemaal, maar het blijft toch ‘vliegtuigje zonder brokken op landingsbaan krijgen’. Zijn de verrichtingen van William van Baskerville al beschikbaar in hypermediale vorm, of de wederwaardigheden van Pierre vorst Bezoechow? Nee. Met het intelligentieniveau van de huidige programma’s hoeven we voorlopig niet bang te zijn voor de ondergang van het boek. 
Deze tekst stond eerder in de By The Way…, nummer 70. |