A SMALL MARGIN OF ERROR
Vertalen
Sinds enige tijd ben ik in het bezit van het ‘Van Dale Groot Woordenboek
Engels-Nederlands’, en trouwens ook van het zusje N-E. Niet de
handwoordenboeken, maar de vertalerswoordenboeken dus. Wat doet een fysicus
met vertalerswoordenboeken? Tja, wat doet een student met drank… Maar
goed, vertalerswoordenboeken dus. Daar staat veel in, maar wat eigenlijk? Een
steekproef zal niet voldoen, want de kans is groot dat je al bij voorbaat geen
woorden opzoekt die bijzonder zijn. Het is beter om te kijken naar termen die
in het Engels wel voorkomen, maar voor Nederlanders onbekend zijn.
Nu wil het geval dat ik het een en ander weet van cricket, een sport waar
met name Engelsen nogal aan verslingerd zijn. Een sport bovendien die bol
staat van het jargon. Iedereen die wel eens een cricketwedstrijd heeft gezien
en de moed heeft opgebracht naar het commentaar te luisteren, zal zich
ongetwijfeld hebben afgevraagd wat ze nu toch bedoelen met de silly
mid-ons, de googlys, de yorkers, en de slips. We
zwijgen verder over de mannen op gully of square. Brengt Van
Dale hier uitkomst?
Ja, alle bovengenoemde termen worden door Van Dale vertaald, zij het dat
silly en mid-on gecombineerd moeten worden voor een goed
begrip. Ik heb overigens nog veel meer termen opgezocht, en ik moet zeggen,
het valt me niet tegen. Zelfs een aantal afkortingen zoals ‘l.b.w.’ en ‘n.o.’
heeft zijn weg gevonden. Toch ontbreekt er wel wat. Over de veldpositie
deep fine leg, op zichzelf toch een aanduiding die schreeuwt om
verklaring, wordt met geen woord gerept, niet onder deep, niet onder
fine, en al evenmin onder leg. Over de Nelson zwijgt
men, terwijl dat echt geen buitengewone term is. Een night watchman is
volgens Van Dale alleen een nachtwaker. To walk doet men bij Van Dale
wel bij honkbal en basketbal, maar daar heeft die term een volledig andere
betekenis dan bij cricket—waar, het moet gezegd worden, steeds minder wordt
gelopen.
Niet alleen kent Van Dale omissies, men kent ook toevoegingen. How’s
that, umpire? staat er ineens. Geen cricketspeler heeft die woorden ooit
gebezigd. De officiële spelregels, in het bijzonder Law 27.2,
schrijven de term how’s that (in de praktijk uitgeschreeuwd als
how’za?!?) voor, wanneer men een tegenspeler denkt te hebben uitgemaakt;
de toevoeging umpire komt nergens voor.
Zo kan een woordenboek ook nog creatief zijn.
© Roelof Ruules
|