A SMALL MARGIN OF ERROR

[Switch]

Economie 2

Marten Toonder had het goed gezien toen hij het Bommel-verhaal ‘De windhandel’ schreef: beurshandel is handel in gebakken lucht. Vroeg of laat springen de ballonnetjes, en dan is het huilen.

Toen ik op 24 februari van dit jaar mijn kolom ‘Economie’ inklopte, had ik nog nooit van Nick Leeson gehoord. Twee dagen later bleek hij jonger te zijn dan ik, en bovendien verdwenen, terwijl zijn werkgever (of wat daar nog van over was) bijna twee miljard gulden armer was. Op de foto keek hij ons nog lachend aan. Een doorsnee yup, met ongetwijfeld een bar, een bad en een bibliotheek in zijn ongetwijfeld veel te grote villa. Het huilen was groot. Eén man bleek een gerenommeerde bank binnen een zeer beperkte tijd te gronde te kunnen richten. Het was ook een beetje ‘eigen schuld, dikke bult’. Meneer Leeson bleek zowel chef van de afdeling handel, als chef van de afdeling die de handel controleert. Meneer Leeson (1966) controleert meneer Leeson (28 jaar). De beurshandel heeft inderdaad iets van een stripverhaal.

Van meneer Leeson heb ik niet wakker gelegen, maar berichten uit de periferie van zijn ondergang bleven langer hangen. Meneer Leeson bleek te handelen in derivaten. Nu heb ik vijftien jaar lang gedacht dat derivaten alleen voorkwamen in de scheikunde, en eventueel in de drugshandel. Mij hangt in dit verband nog het woord ‘opiumderivaat’ voor de geest. Maar ik ben nooit erg goed geweest in scheikunde, en van drugs weet ik nog minder, dus ik kan mij al die tijd vergist hebben. Maar goed, beurs-derivaten dus. Er bleek over de hele wereld een bedrag van vijfentwintig biljoen gulden open te staan aan derivaten. Althans, dat was het bedrag dat over tafel zou gaan indien die derivaten nú afgerekend zouden gaan worden.

Ik schrok er toch even van: 25.000.000.000.000 gulden, dat is vijfduizend gulden per aardbewoner. Dat lijkt misschien niet veel, maar probeer het maar eens uit te leggen aan de bewoners van een willekeurige sloppenwijk in de derde wereld. De krant deed er geruststellend over: het was wel erg veel geld, maar het was ook ‘hard’ geld. Als er iemand een bedrag x aan derivaten armer wordt, dan wordt er iemand anders datzelfde bedrag rijker. Dat kan wel zo zijn, maar het geld moet wel eerst ergens vandaan komen.

Het is zo’n typische economische luchtballon. In de natuurkunde kennen we diverse behoudswetten, maar ik heb nog nooit een econoom gehoord over de wet van behoud van geld…

ERROR

Deze tekst stond eerder in de By The Way…, nummer 53.

© Roelof Ruules