ERROR Off The Road

`ERROR` Off The Road

De trein

Ach, er zijn al zoveel klachten over de trein. Dan kan die van mij er ook nog wel bij…

Op een mooie zaterdagmiddag in juli was ik bij een goede vriend op bezoek. Hij woont in Den Haag. De dag ervoor was mijn broer vader geworden. Een pracht van een dochter, zo was mij alvast door de telefoon verzekerd, die ik snel moest komen bewonderen. Prima. Dan gaan we niet van Den Haag rechtstreeks naar Utrecht, maar via Amsterdam.

Een korte studie van de kaart leert dat het het handigste is om naar Sloterdijk te treinen en daar de tram te pakken. Zo gepland, zo gedaan. Op Den Haag Centraal koop ik een enkele reis naar Amsterdam Sloterdijk. Daarna kijk ik op het grote bord voor de eerstvolgende sneltrein naar Amsterdam.

Die is er niet.

Er is helemaal geen trein naar Amsterdam.

Ohja, zomerdienstregeling. Even vergeten. Dan maar eens kijken op de gele aankondigingsborden op de diverse perrons. Aha. Er zijn alleen maar treinen naar Leiden en Haarlem. Zelfs doorrijden naar Schiphol is er blijkbaar niet meer bij. Jammer voor al die reizigers die van ons regeringscentrum naar onze nationale luchthaven moeten.

Hoe dan ook, de boodschap is dat als ik naar Sloterdijk wil, ik in Leiden zal moeten overstappen. Nouja, dat moet dan maar. Ik stap in de stoptrein van 15.06 naar Haarlem, en stap tegen vijf voor half vier uit in Leiden. Ik heb nog geen stap gezet of daar galmt de perronspeaker al: “In het kader van [blablabla] zijn de dienstregelingen aangepast. Kijk op de borden met de aangepaste dienstregelingen.” Een vluchtige blik op de borden leert mij dat er om 15.44 een sneltrein richting Amsterdam vertrekt. Wachten dus maar.

Om 15.42 is er niet alleen nog geen spoor van een trein naar Amsterdam, ook het perron is verdacht leeg. Nog maar eens op het bord gekeken. Grote schrik: de sneltrein die ik wilde hebben, rijdt alleen van maandag tot en met vrijdag. Sterker nog: in het weekend rijden er helemaal geen sneltreinen naar Amsterdam! Wel een intercity die in één ruk naar A’dam CS gaat, en een stoptrein naar Schiphol. Maar geen sneltrein die mij naar Sloterdjk brengt.

Dan maar naar de balie. Een dame hoort mij begripvol aan.
“Ik moet naar Sloterdijk,” leg ik uit.
“U kunt de stoptrein naar Haarlem nemen, van 16.01, en dan in Haarlem overstappen.”
“Ja, dat vind ik toch een beetje vervelend. Ik zat namelijk al in de stoptrein naar Haarlem, maar ze hadden mij gezegd dat ik in Leiden moest overstappen. Als ik dit had geweten was ik blijven zitten.”
De dame kijkt mij bevreemd aan. “Nee, maar dat klopt, u moet hier ook overstappen. U had de sneltrein naar Amsterdam kunnen nemen, maar die is nu al weg.”
Nu is het mijn beurt voor een rondje bevreemding. “Maar die rijdt niet in het weekend.”
“Jahoor, om 47 en 17, perron 4a. Maar wat mij eigenlijk verbaast meneer, is met welke trein u dan hier bent gekomen, dat ze u hier laten overstappen. Naar Haarlem, zegt u?”
“Ehm, ja. Die van 15.06 van Den Haag Centraal.”
De dame klotst wat in de computer en fronst de wenkbrauwen. “Weet u zeker dat het Centraal was, niet Holland Spoor?”
Nou ben ik vier jaar lang voor mijn woon-werkverkeer dagelijks minstens eenmaal door CS gekomen, en HS heb ik nog nooit van binnen gezien. Nee, dat weet ik dus wel zeker. Perron 10, om precies te zijn.
De dame klotst nog wat verder. “Ziet u, er gaat helemaal geen stoptrein naar Haarlem. U heeft in de trein naar Hilversum gezeten.”
Hilversum?!? Mijn ogen zijn wel beroerd, maar toch niet zo beroerd dat ik ‘Haarlem’ in plaats van ‘Hilversum’ op de borden heb gelezen. Gaat er touwens wel een trein van Den Haag naar Hilversum? Maar ik heb nu geen zin om daar ook nog eens over te beginnen.
“Hoe dan ook,” probeer ik samen te vatten, “het snelste is nu dus met de stoptrein van 16.01 naar Haarlem en daar dan overstappen.”
De dame lacht tevreden: “Ja, u kunt ook wachten op de sneltrein van 16.17, maar dan bent u later in Sloterdijk. Neemt u deze folder maar mee, dan kunt u het nog even nakijken.”

De sneltrein van 17 over. Die volgens de aangepaste dienstregeling niet eens bestaat. Een kafkaiaans gevoel begint mij te bekruipen, een visioen van vast komen te zitten op station Leiden Centraal, moeten overnachten in de stationshal…

Toch nog eens op de borden kijken. Maar nee, ik ben niet gek: dit is het bord met de aangepaste dienstregeling, en er gaat sowieso geen trein om 17 of 47. Er gaan in het weekend echt alleen maar stoptreinen naar Schiphol en intercity’s naar Amsterdam Centraal.

Dan valt mijn oog onwillekeurig op het tableau náást de aangepaste dienstregeling. Het gewone tableau, met de dienstregeling zoals die had moeten zijn. En daar staat inderdaad de sneltrein van 17 en 47, die ook in het weekend rijdt.

Plotseling vallen de stukjes op hun plaats. De NS hebben borden gemaakt voor de aangepaste dienstregeling, maar ze hebben daarop niet de reguliere dienstregeling opgenomen. Ze sporen de reiziger aan om naar die aangepaste dienstregeling te kijken, maar ze vergeten erbij te zeggen dat je ook naar de reguliere dienstregeling dient te kijken voor een compleet beeld. Ik kan me zo voorstellen dat dit een schoolvoorbeeld is van slechte communicatie—iets waar de Nederlandse Spoorwegen de laatste tijd wel meer last van schijnen te hebben.

In de trein naar Haarlem bestudeer ik de folder. Om ook daar te constateren dat de sneltreinen van 17 en 47 gewoon dagelijks rijden. En dat ik inderdaad in de stoptrein heb gezeten van Den Haag Centraal naar Haarlem. Dezelfde stoptrein waar ik nu in zit, maar dan een half uur eerder.

’s Avonds voor de zekerheid toch maar nog even gekeken of er nou ook een trein van Den Haag naar Hilversum is. Die is er niet. Ook nooit geweest, waarschijnlijk.

Deze tekst is ‘Off The Road…’, juli 2001